The Infona portal uses cookies, i.e. strings of text saved by a browser on the user's device. The portal can access those files and use them to remember the user's data, such as their chosen settings (screen view, interface language, etc.), or their login data. By using the Infona portal the user accepts automatic saving and using this information for portal operation purposes. More information on the subject can be found in the Privacy Policy and Terms of Service. By closing this window the user confirms that they have read the information on cookie usage, and they accept the privacy policy and the way cookies are used by the portal. You can change the cookie settings in your browser.
Ruch społeczny „Solidarność” przyniósł zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej, zmienił i otworzył świadomość społeczną ludzi, burząc stare stereotypy dotyczące ładu społecznego. Gwałtowność zachodzących zmian niosła ze sobą chaos i destabilizację tego ładu, a w efekcie doprowadziła do załamania dotychczasowych zasad i reguł życia społecznego. Jednocześnie demontaż starych struktur i pojawienie się...
Dzieło Margaret Archer, obok wydanej w 2003 roku Structure, Agency and the Internal Conversation oraz Making our Way through the World z 2007 roku stanowi trylogię poświęconą wykładni idei refleksyjności jako pośrednika między jednostką a strukturą społeczną. Między wymienionymi pozycjami zachodzi wyraźna ciągłość – widać jak koncepcja, której założenia są przez brytyjską socjolog konsekwentnie utrwalane,...
Chociaż podział nie jest wyraźny, można wyróżnić dwie role, jakich podejmują się filozofowie nauki lub nauk społecznych. Po pierwsze, są wśród nich „komentatorzy”, którzy w dużej mierze ograniczają się do analizowania poczynań innych naukowców lub badaczy. Tego typu komentarze – krytyczne, wyjaśniające, ostrzegawcze, rozpoznawcze, oceniające i czasem zachęcające – faktycznie mogą okazać się przydatne...
Autor przedstawia własną koncepcję typologii paradygmatów we współczesnej socjologii oraz interpretację zmian paradygmatycznych w jej historii. Pokazuje też znaczenie socjologii w czasach jej powstania i dzisiaj. Artykuł rozwija tezę o cywilizacyjnym kryzysie naszych czasów i zagubieniu się socjologii w tych okolicznościach. W tym kontekście teoria Margaret S. Archer może być zrozumiana jako próba...
Nieczęsto zdarza się, że teorie społeczne podejmują zagadnienia dotyczące życia społecznego w sposób kompleksowy. Jednoczesne ujęcie dwóch niewspółmiernych aspektów: integralności i transcendencji osoby ludzkiej grozi niebezpieczeństwem błędu indywidualizmu bądź totalizmu. Kluczem tworzenia teorii integralnej jest fundament ontologiczny i uznanie ważności obu kierunków relacji społeczeństwo-jednostka...
Margaret S. Archer rozwinęła ważną koncepcję osoby ludzkiej na gruncie socjologii. Koncepcja ta w sposób wyraźny wpisuje się w jej prace nad strukturą i sprawstwem. Ukazuje ona, iż osoba ludzka jest zarazem dzieckiem i ojcem społeczeństwa, co oznacza, że z jednej strony, struktury, socjalizacja i społeczeństwo wywierają ważny wpływ na nasz rozwój. Z drugiej zaś, osoby ludzkie są aktywnymi, nie pasywnymi...
Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji transcendencji opisanej przez M. S. Archer i innych współautorów w książce Transcendence. Critical realism and God. W swych wyjaśnieniach starają się oni usunąć pewną asymetrię, która funkcjonuje w naukach społecznych przez ostatnie dwa wieki, a która przyznaje szczególną preferencję dla światopoglądu ateistycznego w badaniach naukowych, uznając...
Filozofia realistyczna kwestionując idealizm, racjonalizm, konstruktywizm lub solipsystyczny relatywizm, czyni fundamentalną kwestią autonomię świata względem jego społecznych konstruktów. Tym samym Margaret Archer interpretuje weberowską koncepcję wpływu historycznych systemów religijnych na ukonstytuowanie kapitalizmu jako przykład cyklu morfogenetycznego, konsekwentnie rugując indywidualizm metodologiczny...
W artykule postawiono pytanie o możliwość wykorzystania teorii Margaret S. Archer w procesie generowania teorii ugruntowanej. Szczególnie interesuje mnie możliwość przyjęcia założeń krytycznego realizmu (zakładającego m.in. istnienie obiektywnej rzeczywistości i możliwość jej poznania) i koncepcji człowieka zawartej w pismach brytyjskiej socjolog. Zalecenie ograniczenia prekonceptualizacji, które...
Według Platona, człowiek i państwo to ten sam tekst – pisany małymi lub dużymi literami. Teza ontologiczna: człowiek i państwo mają tę samą istotę. Teza metodologiczna: dwie różne metody „czytania” tekstu o człowieku i tekstu o państwie. Teza ontologiczna jest błędna, poprawna jest teza metodologiczna, implikuje ona jednak inną ontologię niż ta, którą głosi Platon. W pewien sposób uwaga Platońska...
W artykule tym przedstawiam metodę prób i błędów Karla R. Poppera w trzech różnych sposobach interpretacji. Interpretacje te wyznaczają różne logiki widzenia mechanizmów rozwoju wiedzy w ramach schematu prób i błędów. Zgodnie z najbardziej wpływowymi interpretacjami, można potraktować metodę prób i błędów, po pierwsze, jako epistemologiczną analizę reguł uzasadnienia naukowego, po drugie, jako ewolucjonistyczne...
Najważniejsze argumenty krytyczne wobec neopozytywizmu miały miejsce ze strony dwóch wielkich nurtów filozofii XX wieku: realizmu krytycznego (K. R. Popper) i filozofii analitycznej (G. E. Moore, B. Russell, L. Wittgenstein). Wszystkie te nurty zresztą wyrastają z tego samego pnia, tj. z filozofii austriackiego myśliciela, Franza Brentany. Będę starał się pokazać, że szczególne znaczenie w przezwyciężeniu...
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie polskiemu czytelnikowi twórczości Margaret S. Archer, współczesnej brytyjskiej socjolog, teoretyk społeczeństwa, przedstawicielki krytycznego realizmu społecznego i analitycznego dualizmu. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych dzieł M. S. Archer, w których wypracowała ona całościową i spójną teorię społeczną. Jej badania dotyczą zasadniczo problemów...
Set the date range to filter the displayed results. You can set a starting date, ending date or both. You can enter the dates manually or choose them from the calendar.